Kayak ve Kış Sporları

Kış mevsiminde kar kalınlığının yaklaşık dört metreyi bulduğu dağların ve aynı zamanda yüksek rakımlı yaylaların bulunduğu Hakkâri’de, yılın en az altı ayı kayak keyfi ya- şanabilmektedir. Ülkemizde kayakla en erken tanışıp en son vedalaşan illerin başında Hakkâri gelmektedir. Hakkâri’de yağan kar, kayak ve kış sporları için çok elverişlidir. Hakkâri temiz ve güzel havada kayak yapmanın, dağ havası almanın keyfini doyasıya yaşanabileceği doğa harikası bir yerdir. Hem amatör kayakçılar hem de profesyonel kayakçılar için oldukça elverişli pistler bulunmaktadır. Şehir merkezine 12 km uzaklıkta bulunan 2700 m. rakımlı Mer- gabüt Kayak Tesisleri 900 m. uzunluğunda bir teleski ve 3 katlı bir dağ evi ile Nisan ayı sonuna kadar hizmet vermektedir. Mergabüt kayak tesisleri konumu itibarı ile ilin kuzey cephesinde bulunmaktadır. Yakın zaman içerisinde teleferik ve telesiyej sisteminin kullanılacağı yaklaşık 3 km’lik pistlerin yapılması planlanmaktadır.

Mergabüt Kayak Merkezi

Dağcı ve kayakçıların tutkusu olan tur kayağı için Hakkâri’de 2700 m. rakımdan başlayıp 3700 m. rakımlara kadar varan pistler bulunmaktadır. Bu pistlerin başlıcaları; Bercelan Yaylası (2800 m - 3700 m), Cennet Cehennem Vadisi (2600 m - 3400 m), Cilo Sat Gölleri (2500 m - 3300 m) Bay Köyü-Mergeze (2200 m - 2900 m)'dir.

Ayrıca Hakkâri merkeze 12 km uzaklıkta bulunan Mergabüt kayak tesislerinde atlı kızak için ideal parkurlar mevcuttur. Atlı kızak Hakkâri’de alternatif kış sporları olarak gösterilebilecek bir potansiyele sahiptir. Kış sporlarının ülkemizde daha etkin olarak tanın- masına imkân verecek bu tesisler, aynı zamanda gençlerin bu sporlara olan ilgisini arttırmaya olumlu katkılar sunacak kaliteye sahiptir.

       Rafting

Zap Suyu üzerinde, 189 km'lik parkurda rafting yapma imkanı bulunmaktadır. 86,5 m3/sn. ortalama debisi ile Türkiye’nin en hızlı akan akarsularından biri olan Zap Suyu, rafting yapmak için ülkemizdeki en doğru adreslerin başında gelmektedir. Zap Suyu, hem yeni başlayanlar hem de adrenalini en yüksek seviyede yaşamak isteyen profesyonel sporcular için uygun rafting parkurlarına sahiptir. Bir taraftan Zap'ın azgın sularıyla mücadele ederken, diğer taraftan vadideki doğa ile başbaşa kalma heyecanı sunabilen nadir yerlerden biridir Zap Suyu'nda rafting yapmanın sundu- ğu bir diğer ayrıcalıklı fırsat ise vadi boyun- ca doğal yapılarını hiç kaybetmemiş olan yol üstü köylerdir. Bu köylerde mola verip, köylerin kendine özgü kültürlerinin ürünü olan yöresel kahvaltı ve yemekleri tatma imkanı elde edilebilmektedir.

Zap Suyun'da Rafting

Hakkâri coğrafyasında rafting sporu için Zap Suyu'nun yanı sıra Yüksekova Nehil Çayı ile Şemdinli Pesan Çayı pek çok doğal parkura sahiptir.

       Dağcılık

Türkiye’nin güneydoğu ucunu oluşturan, doğuda İran ve güneyde Irak sınırına kadar uzanan Hakkâri ili, Türkiye’nin en değişken topografyaya sahip dağlık yörelerinden biridir. Doğu Anadolu Bölgesinin güneydoğusunu oluşturan ve “Hakkâri Yöresi” olarak adlandırılan bu alan kuzeyden Asya ve güneyden Arabistan platformlarının birbirlerini itmeleri veya diğer bir ifadeyle yaklaşmaları neticesinde sıkışmış ve yer yer kıvrımlar oluşturmak ve yer yer de kırılmak suretiyle yükselmiştir. Yükselen bu dağlık alanlar genellikle kuzeyden güneye ve doğudan batıya uzanan akarsularla parçalanmış çok dik ve derin vadilerin oluşmasına neden olmuştur. Şüphesiz yörenin bu oluşum sürecinin jeolojik zaman dilimi içerisindeki yerinin yeni sayılması ve maruz kaldığı basınç, morfolojik bir birim olanovalık alanların son derece sınırlı kalmasına neden olmuştur.

Bilindiği üzere sıradağ oluşumunun önemli bir bölümü üçüncü Jeolojik dönemde gerçekleşmiştir. Oluşumunu büyük ölçüde üçüncü ve dördüncü jeolojik devirlere borçlu olan ülkemiz bu nedenle genç bir ya- pıya sahiptir. Hakkâri ili bu özelliğin belir- gin olarak görülebileceği bir yerdir. Dağların yüksek ve sivri dorukları, derin uçurumların olduğu vadiler, düzlük sayılabilecek alanların azlığı, engebenin çok fazla oluşu bunun en açık göstergesidir. Türkiye’de Alp-Himalaya Kıvrım Sistemi içerisindeki sıradağlar, kuzeyde Kuzey Anadolu Dağlarını (Kara- deniz’e paralel uzanan), güneyde ise Toros Dağlarını oluştur. Hakkâri il sınırları içerisindeki dağlar bu uzantının devamı olup Gü- neydoğu Torosları olarak bilinmektedir. Doğuya doğru genel olarak yükselme gösteren ülkemiz sıradağları Hakkâri ilinde doruk noktasına ula- şır. Bu sistem içerisindeki Cilo Dağı (Reşko zirvesi, 4168 m.), ülkemizdeki sıradağlar içerisin- de en fazla yükseltiye sahip olup Türkiye’nin en yüksek ikinci zirvesine sahip dağdır. Alp-Hima- laya Kıvrım Sistemi içerisinde şekillendirilmiş olan Hakkâri dağları, Arabistan, Anadolu ve A rasya levhalarının hareketi sonucunda ortaya çıkmıştır. Bu durum, Güneydoğu Torosları'nın doğu ucunu oluşturan Hakkâri Dağlarını enge- beli bir hale getirmiştir.

Cilo Dağlarında Dağcılık

Özgürce gezip tırmanabilecek, kamp yapılabilecek Cilo Buzul sıradağlarında keşfedilmeyi bekleyen 3000 m. üzerinde onlarca zirve mevcuttur. Hakkâri’de zirve tırmanışı, kamp veya doğa yürüyüşleri gibi değişik faali- yetler yürütülebilecek başlıca dağlar şöyle sıra- lanabilir. İl merkezinde Cilo Buzul Sıradağları; Türkiye’nin en yüksek ikinci zirvesi olan Reşko (Uludoruk/Durik) Zirvesi 4168 m, Büyük Hamza (Suppadurek-Erinç) 4116 m, Küçük Ham- za (Bobek) 3980 m,Köşedireği (Çiyayê Sırebi) 3932 m, Kadın Parmağı (Çiyayê Bala) 3858 m, Poyraz Tepesi (Çiyayê Bageri) 3900 m, Karadağ 3765 m, Büyük Yaka, 3310 m, Merkezin doğu- sunda; Sümbül Dağı batı zirvesi 3487 m, Doğu

zirvesi 3570 m, Kürek Dağı (Çiyayê Mere) 3350 m, Kurt Dağı (Çiyayê Kisara, Mirhemze) 3752 m, Türkünal Tepesi (Dolaga) 3540 m, Merkezin güneyinde; Mehed Dağı (Çiyaye Mehedi) 3010 m, Merkezin batısında; Çungur Tepesi 3050 m, Akçalı Tepesi (Herıfte) 3465 m, İkiyaka (Çeleduguh) doğusu 3350 m, Kayacan Dağı (Kanizerk) 3607 m, Ağaçdibi Köyü doğusunda.Yüksekova’da bulunanlar; Sat Dağı 3540 m, (Geverok) 3356 m, Samdi Dağı 3811 m, Kelyanü Derei- çi (Uruşe) 3695 m, Mor dağı 3807 m, Esende- re’de, Kandil Dağı (Nerdan) 3365 m, Basamak köyünde. Çukurca’da bulunanlar; Karadağ 3460 m, Cevizli (Güzereş) Köyünde. Gare Dağı 3390 m, Samur dağı 3234 m, Şemdinli’de bulunanlar; Çimen Dağı 3150 m, Alan (Helane) köyü güneyinde bulunmaktadır.

Hakkâri bölgesinde bulunan başlıca buzullar ise şöyle sıralanabilir; Reşko Buzulu, Avaspi Buzulu, Suppadurek Buzulu, Köşedireği Buzulu, İz bırak Buzulu, Çiçek Vadisi Buzulu.

        Dağ ve Yol Bisikleti

Muhteşem manzarası ve bakir doğasıyla Hakkâri merkezde bulunan Zap Vadisi, pedal çevirmek için ideal doğal parkurlara sahiptir. 180 km’lik parkura sahip olan Zap Vadisi pedal çevirmenin yanı sıra çeşitli hazların yaşanmasınada imkân verir. Zap Suyu boyunca rafting yapan sporcuları izlemek, yol üstünde bulunan köyle- rin doğal mutfaklarının lezzetlerinden tatmak, dağlardan kaynağını alan soğuk kar sularından içmek, yol üstünde hizmet veren restorantlarda hazırlanan taze alabalıklardan yemek ya da bahar mevsiminde doğada yetişen mantarlar ile ızgara keyfi yapmak yaşanabilecek hazlardan sadece birkaçıdır.

Zap Vadisi'nde Dağ Bisikleti

Hakkâri’de dağ bisikleti için birden çok dağ yolu bulunmaktadır: Berçelan Yaylası, Durankaya Beldesi, Mergabüt Yaylası, Cennet Cehennem Vadisi, Feraşin Yaylası ve Konak Kö- yü’ne giden yollar.

Hakkâri’de Dağ Bisikleti sporu yapmak eraberinde farklı keyifleri de içerir. Pedal çe- virmenin yanında, bakir bir doğayı fotoğraflamak, göçerlerin ve yaylacıların kıl çadırlarında konaklamak, doğal ürünlerle beslenmek gibi keyif verici birçok aktivite de gerçekleştirilebilmektedir.

       Doğa Yürüyüşü (Trekking)

Doğasever insanların, doğal güzellikleri yaşamak ve doğada bulunmak amacıyla başlattıkları trekking, günümüzde alternatif bir tu- rizm türü olarak karşımıza çıkmıştır. Trekking, kent stresinden uzaklaşmak amacıyla günübirlik ya da 2-3 haftalık turlar şeklinde, profesyo- nel bir rehber eşliğinde kente yakın parkurlar ya da yabancı ülkelerde gerçekleştirilen bir spor konumundadır.

Mergabüt Yaylası-Doğa Yürüyüşü

Hakkâri, bakir doğası, sisli vadileri, dört mevsimde dağlarının zirvelerinde eksilmeyen kar örtüsü ile doğa yürüyüşleri için birçok alternatif sunmaktadır. Hakkâri, sahip olduğu doğası ve iklimi ile yılın dört mevsiminde doğa yürüyüşleri yapmaya imkân sağlar.

Hakkâri merkezde; Helil Vadisi, Merga- büt Yaylası, Berçelan Yaylası, Ağaçdibi Köyü Vadisi, Kırıkdağ Vadisi, Erziki Vadisi, Yükseko- vailçesinde; Cilo Sat Gölleri, Şemdinli ilçesinde; Bağlar (Nehri) Köyü, Çukurca ilçesinde; Narlı (Biyadır) Köyü ve Tiyar Vadisi başlıca trekking alanlarındandır.

       Yamaç Paraşütü

Yamaç Paraşütünde, eğimli ve yüksek bir tepeye açık olarak serilen paraşüt, pilotun koşmaya başlaması ile hava ile dolar ve pilotla birlikte havalanır. Uçuşların süresi kullanılan malzemenin performansı ve pilotun tecrübesine bağlı olarak kilometrelerce veya saatlerce sürebilmektedir.

Hakkâri ve çevresinde, 2000 m. rakımdan başlayıp 3500 m. Rakımlara kadar varan tepelerde yılın altı ayı boyunca yamaç paraşütü yapmak mümkündür. Dört tarafı dağlarla kaplı olan Hakkâri şehir merkezinde, dağların oluşturduğu sıcak hava dalgası sayesinde doğaseverler, saatlerce havada kalıp çetin bir coğrafyayıizleme ve fotoğraflama imkânı sahip olurlar. Yüksekova ilçesi Gever ovası ile Meydanbelek Yaylası yamaçlarından yapılan uçuşlar bölgede bulunan düzlüklerde son bulur. İniş noktaları, herhangi bir engel taşımaması nedeniyle son derece güvenlidir.

Hakkâri il merkezinde ve ilçelerde birden çok yamaç paraşütü parkuru mevcuttur. Belir- lenmiş başlıca uçuş bölgeleri şöyle sıralanabilir; Berçelan Yaylası, Mergabüt Kayak Merkezi, Mergan Yaylası, Cilo Sat Dağları, Gever Ovası ve Meydanbelek Yaylası.

       Kayaklı Yamaç Paraşütü

Adrenalin tutkunları tarafından, son yıllarda yamaç paraşütü ile kayağın birleştirilmesiyle oluşturulan bir spor dalıdır. Dağlardan süzülen kayakçıların yer yer uçtuğu, zaman zaman da kaydığı, adrenalini yüksek kayaklı yamaç paraşütü Türkiye’de yeni yeni yaygınlaşmaya başlayan bir spor dalıdır. Kayaklı yamaç paraşütü, Hakkâri ilimizde son iki yıldır yapılmaktadır. Yılın en az altı ayı karla kaplı dağları ve yayaları ile Hakkâri, kayaklı yamaç paraşütü için doğaseverlere birçok alternatif uçuş bölgesi sunmaktadır. Hakkâri’de kayaklı yamaç paraşütü için belirlenmiş başlıca uçuş bölgeleri şöyle sıralanabilir; Berçelan Yaylası, Mergabüt Kayak Merkezi, Mergan Yaylası, Cilo Sat Dağları ve Meydanbelek Yaylası.

Mergabüt Kayak Merkezi