HAKKARİ İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ

Hakkari'nin Konumu

HAKKARİ'NİN KONUMU

Hakkâri İli, Türkiye topraklarının 1/5’ini bünyesinde barındıran Doğu Anadolu Bölgesi’nin Hakkâri Bölümü’nde yer alır. Türkiye’nin güneydoğu ucunu oluşturan Hakkâri, Merkez, 3 ilçe (Yüksekova, Şemdinli, Çukurca), 4 belde, 136 köy ile 377 mezradan oluşmaktadır. İl, doğudan Türkiye-İran devlet sınırı ve güneyden Türkiye-Irak devlet sınırı ile çevrelenmiştir. İki ayrı devletle sınırı olan İlin, kuzeyinde Van ilinin Başkale ve Gürpınar ilçeleri, batısında Şı nak ilinin Beytüşşebap ve Uludere ilçeleri yer almaktadır. 42°,10' ve 44°,50' doğu boylamları ile 36°,57' ve 37°,48' kuzey enlemleri arasında yer alan Hakkâri, 7228 km2 yüzölçümüyle Türkiye topraklarının yaklaşık % 0,92'sini oluşturur. Genel karakteristiğini yüksek dağların belirlediği ilin denizden yüksekliği ortalama 1720 metredir. En yüksek dağı Cilo Dağı (4168 m) olan Hakkâri’de irili ufaklı birçok yüksek dağ bulunmaktadır. Bu dağların başlıcaları; Sandil (3811 m), Mordağ (3807 m), Karadağ (3765 m), Geverok (3356 m) ve Sümbül (3570 m) dağlarıdır. İlin toplam alanının büyük bir bölümünü kaplayan dağlar, il alanının %87,6’sına teka- bül etmektedir. Dağlardan sonra ikinci ağırlıklı yeryüzü şeklini % 10,3 ile platolar almaktadır. Dağlık kütleler arsında ve akarsu boylarında uzanan ovalar ise toplam il alanın % 2,1’ini oluş- turmaktadırlar. Hakkâri İli denizlerden uzak ve yüksek dağlarla çevrili olması nedeniyle genel olarak karasal iklimin etkisi altındadır. Ancak güneyden gelen hava hareketlerinin etkisine gi- ren kesimlerde sıcaklık ortalaması biraz yükselmekte ve güney kesimler kuzeye nazaran daha ılıman geçmektedir. Yer şekillerinin etkisiyle tam anlamıyla bir kara ikliminin hüküm sür- düğü Hakkâri’de yıllık ortalama sıcaklık 10oC, en soğuk ay olan Ocak ayı ortalaması; -4,9oC ve en sıcak ay ortalaması; Temmuz 24,8oC’dir.

Yağış değerlerine bakıldığında, yazların az yağışlı ve sıcak, kış aylarının ise daha yağışlı ve oldukça soğuk geçmekte olduğu görülmek- tedir. Oysa bahar aylarında yılın en fazla yağışı düşer ve hava sıcaklıkları ılık bir karakter göste- rir. Yıllık normal ortalama yağışlı gün sayısı 84,

Hakkari'den Bir Görünüm

yağış miktarı ise 789,4 mm olup en çok yağış Nisan (131,7 mm), en az yağış da Ağustos (1,9 mm) aylarında düşmektedir. Ayrıca yılda orta- lama 113,3 gün kar örtüsü görülmektedir. Bölgedeki nem ortalaması yıllık ortalama % 54, ortalama yerel basınç ise 827,5 hPa ’dır.

Hakkâri ili dağlık ve engebeli alanlardan oluşması nedeniyle, Zap Suyu hariç, İldeki akarsuların boyları genellikle kısa ve az su taşımaktadırlar. İlin en büyük akarsuyu sularını Dicle nehrine taşıyan ve İli kabaca kuzeyden güneye kat eden Zap Suyudur. İldeki doğal bitki örtüsü doğudan batıya, kuzeyden güneye hakim formasyon antropojen steptir. Orman formasyonunun bugünkü yayılış sahası ise İlin güney kesimlerinde ve kısmen de vadi ve dağların kuzey yamaçlarında kendini göstermektedir. Doğal olarak yetişen türler arasında meşe, huş, ardıç, titrek kavak ve menengiç türleri yer almaktadır.