Kayme Sarayı

Saray, Nehri’deki eski yerleşmelerin kuzey tarafında, bugünkü köy evlerinin batısında yer almaktadır. İki katlı olarak yapılmış olan saray, kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen bir alana oturmaktadır. Yapının kuzey cephesinde giriş kapısı sağ ve sol köşelerine birer tane kitabe yerleştirilmiştir. Sağdaki kitabede H.1332 (1914) soldaki kitabede H.1330 (1912) tarihleri yer almaktadır. Buna göre Nehri’deki Kayme Sarayı 1912-1914 tarihleri arasında inşa edilmiştir.22 Temmuz  2016’ da Kayme Sarayı’nın restorasyona başlanmış olup restorasyonu tamamlanmıştır.

  Kelat Sarayı

Şemdinli’ye 17 km uzaklıktaki eski ilçe merkezinin güneybatısında dere kenarında kurulmuştur. Saray (konak) büyük ölçüde yıkılmış olup halen ayakta kalan iki kemer ve bir duvar bulunmaktadır. Kuzey-güney doğrultusunda, dikdörtgen planlı ve üç katlıdır. Yapının kesintarihini veren kitabe veya herhangi bir yazılı belge mevcut değildir. Mahalli kaynaklara göre Seyid Muhammed Sıddık tarafından yaptırıldığı belirtilen sarayın günümüze kadar ayakta kalan güney duvarındaki kalıntılardan, cephenin ortada kapı ile bunun yanındaki pencere- ler ile hareketlendirildiği anlaşılmaktadır. İç içe kademelendirme yapan sivri kemerli açıklığa sahip kapı dıştan kuşatma kemeri ile sınırlandırılmıştır.