Koçanis (Konak) Kilisesi

Kilise, Hakkâri merkeze 18 km. uzaklıktaki Konak (Koçanis) köyünde, genişçe düzlüklerin ve kayalıkların bulunduğu bir vadi içerisinde yer almaktadır. Kuzeydeki bölüm dışında yapının dış cephesi tamamıyla düzgün kesme taş malzeme ile inşa edilmiştir. Kapı, iki renkli taşla süslenmiş sivri kemerli girinti içerisine açılmıştır. Cephenin çatıya yakın üst kesiminde batı tarafta sekiz satırlık Asuri dilinde bir kitabe yerleştirilmiştir. Kilisede biri bu kitabenin altında, diğeri ortaya yakın yerde olmak üzere dairesel şekilde iki güneş saati yer almaktadır.

Kaçanis (Konak) Kilisesi

        Mar Abdişo Manastırı

Manastır ve kiliselerin bulunduğu Oğul Vadisi eski adıyla Tal, Hakkâri merkeze bağlı ve merkeze uzaklığı 27 km’dir. Buraya Çukurca ka- rayolu üzerinden 20 km’si asfalt, geriye kalanı vadiye doğru stabilize yol ile ulaşılmaktadır.

Oğul Vadisinin orta kesiminde yer alan manastır; ulaşılması güç, sarp ve dik kayalıkların önünde kurulmuştur. Toprak yoldan kuzeye doğru yaya olarak iki saatlik bir tırmanma ile yapıya ulaşılmaktadır. Topografik açıdan vadinin güneyine bakan manastır dik ve sarp kayalıklardan ikinci kademesine doğal kaya girintilerinden faydalanılarak yapılmıştır. 82.43 m uzunluğunda, en derin kısmı 14.30 m batı ucu 5 m doğuya doğru bazen 0 noktasına yaklaşan ve bazen derinleşen doğal kaya girintilerinden istifade edilerek manastır kurulmuştur. Manastır, kayalığın kuzeye doğru genişlemesinden ya- rarlanılarak yapılmıştır. Ön kısmında doğu batı yönünde uzanan günümüzde tek zemin kattan ibarettir. Kireç harcıyla düzgün sıralı moloz taş- larla örülmüştür. İçerisinde suyu halen mevcuttur.

      Mar Şalita Manastırı (Kırıkdağ Köyü)

Kırıkdağ vadisinin batı yamacında oldukça yüksek bir mevkide yer almaktadır. Anayoldan 6 km’lik stabilize yoldan sonra, Dikmen Mahallesi’nden patika yol ile manastıra ula- şılmaktadır. Yapı, yöre halkı tarafından Dera Çiya (Dağ Kilisesi), Dera Keriser (Beyaz Kilise) olarak adlandırılmaktadır. Ulaşılması zor, sarp, bir arazide kaya oyuğu içerisine inşa edilmiştir. Önünde bir teras, doğuya doğru dik olarak va- diye inen iki yanında kayalık bir kalyon yer almaktadır. Kayalığın önünde yüksekçe bir duvarla oluşturulmuş iki kademeli cephe anlayışı göstermektedir. Sağır beden duvarları savunmayı ön plana çıkarmaktadır. Önde du- varla oluşturulmuş teras, 12.30 m. genişliğinde ve 6.50 m derinliğinde bir alan meydana getirmektedir. Kuzey yanında bu alan daha dar tutulmuştur. Manastırın üç katlı bir yapısı vardır. Zemin kat kilise olarak düzenlenmiştir. Kaya oyuğuna uydurulmuş doğu köşe- sinden bir dış kapı ile girilen sahhın bölümü, kuzey-güney ekseninde uzanmaktadır. Üzeri aynı yönde beşik tonozla örtülüdür. Yaklaşık 9 m. uzunluğunda ve 3 genişliğinde ölçülere sahiptir.