Çukurca Mehmet Turan Evi

Kalenin güney yamacında Kale Mahallesi’nde, batı uçta yer almaktadır. Basamaklı dar bir yoldan eve ulaşılmaktadır Günümüzde evde oturan bulunmamaktadır.

Kayalık yamaca uydurulmuş, doğu batı doğrultusunda, iki katlı olarak düzenlenmiştir. Kuzeyden ana kayaya yaslanmaktadır. Doğu cephe, 10.30 m uzunluğunda olup, kuzey tarafından sivri kemerli bir açıklıkla iç avluya girilmektedir. Burası iki kademeli kayalık bir zeminden ibarettir. 15.30 m uzunluğunda ve yaklaşık 3.80 m genişliğinde, doğu ve batıdan duvarlarla sınırlandırılmıştır. Kuzeyi kayalık, güneyinde odalar sıralanmaktadır. Üzeri odalarla aynı seviyede ahşap hatılı düz toprak dam örtülüdür. Burada kayaya oyulmuş bir dibek dikkat çekmektedir.

Doğu cephedeki açıklık, dıştan ve içten iki kademeli sivri kemerli şeklindedir. Dış ve iç, 1.80 m genişliğinde arası 1.40 m ’dır. Düzgün kesme taşlarla yapılmıştır.

Altta üç bodrum ve üzerindeki üç oda- dan müteşekkildir. Odalara iç avludan düz atkı taşlı kapılarla girilmektedir. Doğudaki birinci oda, 4.70 m x 4.50 m ölçülerinde kareye yakın bir plan göstermektedir. Girişten sonra. 1.30 m ’lik bir ön bölüm yer almaktadır. Burası ince dalların yatay sepet örgüsü şeklinde örülüp sıvan- masıyla oluşturulmuş, perde duvarla ayrılmış- tır. Bu kısmın doğusunda 3 basamaklı bodruma inen merdivenler mevcuttur. İkinci bir kapıyla asıl oda güneyindeki 1.30 m açıklıklı pencere ile aydınlatılmaktadır. Doğu duvarına yarım da- ire bir ocak nişi ile bunun iki yanında birer dolap nişi açılmıştır. Ayrıca güney duvarının batı köşesinde bir diğer dolap nişi yer almaktadır.

Ortadaki ikinci odaya da bir ön bölüntüden geçilmektedir. Aynı örgüyle bölünmüş, doğusunda bodruma inen merdivenler, kuzey duvarının batı tarafında iki dolap nişi yer al- maktadır. Ön bölümle birlikte 4.70 m x 3.50 m ölçülerinde dikdörtgen planlıdır. Doğu duvarının ortasında yarım daire bir ocak ve iki yanında dolap nişleri yer almaktadır. Güney duvarının ortasında, 1.90 m genişliğinde büyükçe bir açıklık mevcuttur. Batı duvarının güney köşesine 0.80 m genişliğinde ve 0.50 m derinliğinde bir abdestlik açılmıştır. Ayrıca batı duvarına iki, güney duvarına da bir dolap nişi yerleştirilmiştir.

Çukurca Tarihi Taş Evleri

Bodrum kattaki odalardan doğudaki 4.60 m x 4.50 m ölçülerinde kare planlıdır. Üstten yedi basamaklı taş merdivenle inilmektedir. Kuzeyden duvar kayaya yaslanmıştır. Güney duvarına üç mazgal pencere açılmıştır. Orta- daki bodrum katına girilememiştir. Batıdaki ise, dikdörtgene yakın planlı ve güneyden 5.90 m, kuzeyden 5.40 m genişliğinde, boylamasına 3.50 m ölçülerindendir. Güney duvarının ortasına bir ocak nişi iki yanında birer mazgal pencere, batı duvarına ise iki mazgal pencere açılmıştır.

Gerek bodrumun ve gerekse üst katın örtüleri düz ahşap hatılı ve toprak dam şeklindedir. Yapının güney duvarında düzgün kesme taş, diğer kısımlarında moloz taş kullanılmıştır Herhangi bir süsleyici unsur bulunmamaktadır Tarihi ile ilgili bir bilgi mevcut olmayıp, ancak 18-19. yüzyıllardan kalma olabileceği tahmin edilmektedir.

        Çukurca Dervişoğlu Konağı

Kale Mahallesi’ndeki konak, kalenin güney eteğinde sıralanan taş evlerin arasında kalmaktadır. Yaklaşık ortaya yakın bir yerde bulunmaktadır. Doğusundaki Piruzbeyoğlu konağına bitişik olarak yapılmıştır. Yapı kule tipli olarak çok katlı şekilde inşa edilmiştir. Günümüzde örtü ile ara katların bölüntüleri yıkılmış durumdadır.

Konağın doğu batı doğrultusunda dikdörtgen planı, dıştan 8.5m x 6.5m ölçülerinde bir alana oturmaktadır. Zemin kat üzerinde üç kat daha bulunmaktadır. Zemin kata batı cephenin kuzeyine kaydırılmış bir kapı ile girilmektedir. Kapı dıştan düz atkı taşlı, içten yuvarlak kemerli bir açıklık şeklindedir. Kapı dıştan 0.90 m içten 1.20 m genişliğinde açıklığa sahiptir. Aynı duvarın ortaya yakın bir yerine açılmış bir mazgal pencere bulunmaktadır. Bunun dışında diğer duvarlarda herhangi bir açıklık yoktur.

Birinci kat, zeminin üzerinde aynı ölçülere sahip tek mekândan ibarettir. Kuzey cephenin doğu köşesine yakın bir yerden kapı ile girilmektedir. Kapı içten yuvarlak kemerli bir girinti teşkil etmektedir. Bunun içerisindeki açıklık dıştan düz atkı taşlıdır. İçten 1.10 m, dıştan 0.80 m genişliğe sahiptir. Bu katın doğu duvarı sağır olup, diğer duvarlarda kapı, pen- cere, ocak ve dolap nişleri yer almaktadır. Kuzey duvarında kapıdan başka, duvarın yüzeylerine dolap nişleri yerleştirilmiştir. Dikdörtgen biçiminde üç dolap nişi, yaklaşık aynı seviyede ve duvarın ortasına yakın bir kesiminde yer al- maktadır. Ortadaki diğerlerine göre daha büyük tutulmuştur.

Batı duvarının ortasına bir ocak nişi yerleştirilmiş, üç tane de mazgal pencere açılmış- tır. Ocak- 0.60 m genişlik ve 0 50 m derinlik- te, yarım daire kavisli, dar ve uzun üçgen bir görünüme sahiptir. İki yandan dizilmiş üstte  birleşen taş sıraları ile belirginleştirilmiştir. Mazgal pencerelerden ikisi ocağın sağ ve solunda, üçüncüsü üst kesimde katın bitiş hizasına kadar devam etmektedir.

Güney duvarına ikisi normal. ikisi de mazgal açıklıklı dört pencere açılmıştır. Biri batı köşede, biri de ortada dıştan içe daralan iki mazgal pencere yer almaktadır. Pencereler ise dıştan düz dikdörtgen açıklıklı, içten sivri kemerli bir girinti oluşturmaktadır. Katın bitiminde kuzey ve güney duvarlarda eşit aralıklı ahşap hatıl yerleri bulunmaktadır. Ayrıca bunların arasına bir mazgal pencere daha açılmıştır. Duvarları çamurla sıvanıp, badanalanmıştır.

İkinci kat, yine aynı ölçülerde, duvarla- rının büyük bir kısmı sağlamdır. Taban ve tavanı çökmüştür. Tavandan iki ahşap hatıl kalmıştır Buraya kuzey cephenin doğu tarafına kaydırılmış, içten sivri kemerli bir girinti teşkil eden ve dıştan dikdörtgen düz atkılı bir kapı ile girilmektedir. Aynı duvara içten yerleştirilmiş dört dolap nişi bulunmaktadır. Dikdörtgen biçimdeki nişlerden ikisi altta, biri bunların üst ortasında ve diğeri kapının sol üst yanında yer almaktadır.